by Herdís Þorgeirsdóttir | 15.07.2019 | ÁHUGAVERT
Þetta veggspjald vann listamaður á alþjóðlegri ráðstefnu um fjölmiðlafrelsi í London dagana 10. o0g 11. júlí. Listamaðurinn hefur setið út í sal þegar Herdís flutti framsögu sína um starf Feneyjanefndar í tengslum við öryggi blaðamanna, tjáningarfrelsi og réttinn til lífs. Listamaðurinn hefur hripað niður setningar úr framsögu Herdísar og í dagslok var veggspjaldið komið upp á vegg á fundarstaðnum sem var risastór fyrrum prentsmiðja Daily Mirror niður við Thames vestast í London, nálægt Canary Wharf fjármálahverfinu.
by Herdís Þorgeirsdóttir | 20.04.2019 | ÁHUGAVERT
Í ljósi breytinga á jafnréttislögum t.d. með því að innleiða nýja klausu í launaákæðið í lögunum nr. 10/2008 um að afnema launaleynd og breytingu á hlutafélagalögum um auka hlut kvenna í stjórnum fyrirtækja og markmiðum stjórnvalda að draga úr launamun kynjanna o.fl. eru hér ályktanir fyrstu þriggja tengslanets-ráðstefnanna sem haldnar voru að frumkvæði Herdísar Þorgeirsdóttur prófessors við lagadeildina á Bifröst á árunum 2004-2010. Hér er dagskrá Tengslanets-ráðstefnunnar 2008 .
Hér er umfjöllun Morgunblaðsins um Tengslanets-ráðstefnuna 2008. Einnig hér.
Hér er bent á hættuna af því að ungir, reynslulitlir karlmenn séu í framvarðasveitinni fyrir hrun.
Ályktun Tengslanets 2010.
ÁLYKTUN
TENGSLANET III – VÖLD TIL KVENNA
2006
LÖG UM JÖFNUN KYNJAHLUTFALLA Í STJÓRNUM FYRIRTÆKJA
Ráðstefnan Tengslanet III – Völd til kvenna – á Bifröst 1. og 2. júní 2006 lýsir yfir nauðsyn þess að sett verði lög sem miða að því að jafna hlut kynjanna í stjórnum skráðra fyrirtækja á Íslandi þannig að hlutur annars kynsins sé ekki undir 40%.
Undanfarin ár hefur tilmælum og ábendingum ítrekað verið beint til eigenda og stjórnenda fyrirtækja án sýnilegs árangurs. Í dag höfum við séð nýjustu tölur um rýran hlut kvenna í stjórnum skráðra félaga í Kauphöll Íslands. Konum hefur fækkað í stjórnum þessara fyrirtækja og eru nú aðeins 4,4% stjórnarmanna. Þetta ástand vegur að jafnrétti kynjanna og er hættumerki í íslensku efnahags- og atvinnulífi sem og samfélaginu öllu.
ÁLYKTUN
TENGSLANET II – VÖLD TIL KVENNA
2005
LAUNALEYND
Hátt í tvö hundruð þátttakendur á ráðstefnunni Tengslanet II: Völd til kvenna – á Bifröst 26. og 27. maí 2005 skora á atvinnurekendur að endurskoða svonefnda launaleynd.
Svonefnd launaleynd er ekki heppileg starfsmannastefna og þjónar hvorki hagsmunum eigenda, stjórnenda né starfsmanna fyrirtækja.
Upplýsingar um laun og kjör á vinnumarkaði auka gegnsæi markaðarins og eru um leið forsenda þess að unnt sé að vinna að sameiginlegu hagsmunamáli allra á vinnumarkaði – að útrýma kynbundum launamun.
Launaleynd gengur gegn markmiðum jafnréttislaga.
ÁLYKTUN
TENGSLANET I – VÖLD TIL KVENNA
2004
KONUR Í STJÓRNIR
Tengslanetsráðstefna kvenna á Bifröst, 2. júní 2004, skorar á stjórnendur íslenskra fyrirtækja að taka þegar til við að leiðrétta rýran hlut kvenna í stjórnum og æðstu stjórnunarstöðum innan fyrirtækjanna.
Konur hafa aflað sér menntunar og reynslu sem atvinnulífið hefur ekki efni á að vannýta með þeim hætti sem nú er gert.
Ráðstefnan mun fylgjast náið með árangri fyrirtækja í átt að jafnri stöðu kynjanna og mun beita sér fyrir því að upplýsingar um árangur einstakra fyrirtækja verði birtar opinberlega að ári, um sama leyti og ráðstefnan kemur saman á ný.
by Herdís Þorgeirsdóttir | 18.03.2019 | ÁHUGAVERT
Róbert Spano dómari við Mannréttindadómstól Evrópu af Íslands hálfu. Hann var í meirihluta er taldi Ísland hafa farið gegn 6 gr Mannréttindasáttmála Evrópu við skipan dómara í Landsrétt haustið 2017.
Dómur Mannréttindadómstóls Evópu í málinu Guðmundur Andri Ástráðsson gegn Íslandi sem féll 12. mars 2019. Áhöld eru um það hvort dómnum skuli vísað til yfirdeildar MDE (Grand Chamber) – þar sem staðfesting Yfirdeildarinnar yrði ekki til þess að tryggja stoðir Landsréttar sem þegar hefur orðið fyrir álitshnekki í kjölfar dómsins. Ekki var einhugur um þá samþykkt dómstólasýslunnar að taka sér umþóttunartíma til að ákveða hvort málinu yrði vísað til yfirdeildar en Hervör Þorvaldsdóttir dómstjóri við Landsrétt var andvíg, ein af fjórum.
Þá liggur ekki fyrir hvort Yfirdeildin myndi taka málið til meðferðar yrði því skotið til hennar. Nefnd fimm dómara Yfirdeildarinnar skal verða við beiðninni ef málið vekur alvarlega spurningu varðandi túlkun eða framkvæmd á samningnum eða alvarlegt deiluefni sem er almennt mikilvægt.
Ljóst er að afstaða Yfirdeildarinnar í þessu máli hefði víðtæk áhrif um álfuna þar sem lögmæti dómaraskipana er víða vefengt. Þó er ekki borðleggjandi að Yfirdeildin myndi komast að sömu niðurstöðu og dómurinn sem var kveðinn upp af deildinni sem Róbert Spano er í forsæti fyrir. Hann vék úr forsæti fyrir Paul Lemmens í þessu máli en ólíkt því sem tíðkast í Feneyjanefnd þá á fulltrúi þess ríkis máli er stefnt gegn sæti í dómnum á meðan fulltrúi ríkis í Feneyjanefnd tekur aldrei þátt í að skrifa álit er lítur að landi viðkomandi. Paul Lemmens sem er doktor í lögum og áður prófessor í Belgíu skilaði séráliti ásamt öðrum dómara sem mörgum finnst sannfærandi en þar var m.a. talað um að meirihlutinn hefði farið offari í dómnum þar sem ekki var tekin sérstök afstaða til þess hvort Guðmundur Andri hefði fengið réttláta málsmeðferð fyrir Landsrétti þar sem fyrir lá að brotalamir hefðu verið til staðar við skipun þess dómara sem var með mál hans til meðferðar þar. Guðmundur Andri hafði verið sakfelldur í fyrst í héraði og síðan af Landsrétti fyrir umferðarlagabrot. Hann hafði ekið bifreið sviptur ökurétti og undir áhrifum ávana- og fíkniefna.
Vilhjálmur H. Vilhjálmsson, lögmaður Guðmundar Andra, vísaði máli skjólstæðings síns til MDE í fyrra í kjölfar þess að Hæstiréttur Íslands staðfesti dóm Landsréttar yfir Guðmundi Andra. Fyrir Hæstarétti krafði Guðmundur Andri aðallega ómerkingar hins áfrýjaða dóms en til vara sýknu af kröfum ákæruvaldsins á þeim grundvelli að skipun eins dómara sem sat í dómi í málinu fyrir Landsrétti hefði ekki verið í samræmi við lög, svo sem áskilið væri í 59. gr. stjórnarskrárinnar og 2. málslið 1. mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Hefði þetta leitt til þess að fyrir Landsrétti hefði G ekki notið réttlátrar málsmeðferðar fyrir óháðum og óhlutdrægum dómstóli, eins og honum væri tryggður réttur til í 1. mgr. 70. gr. stjórnarskrárinnar, sbr. 1. málslið 1. mgr. 6. gr. mannréttindasáttmála Evrópu.
Lögmaður Guðmundar Andra, Vilhjálmur H. Vilhjálmsson, sagðist leita til MDE á grundvelli athugasemda við skipan dómara til Landsréttar og að vankantar á skipun dómaranna væru brot gegn ákvæðum mannréttindasáttmála Evrópu um réttláta málsmeðferð. Málið snéri að skipun Arnfríðar Einarsdóttur í embætti dómara, en hún dæmdi í máli Guðmundar Andra.
Hæstiréttur komst að þeirri niðurstöðu 24. maí 2018 að ekki væri unnt að draga í efa að Guðmundur Andri hefði fengið réttláta málsmeðferð þrátt fyrir annmarka á skipan dómarans í máli hans fyrir Landsrétti.
Meirihluti dómara MDE telur hins vegar rök íslenska ríkisins ekki sannfærandi og segir liggja fyrir að vankantar hafi verið við skipun dómara við Landsrétt og á þeim grundvelli sé ekki hægt að telja skipun dómaranna vera í samræmi við lög.
Meðal annars er rætt um áberandi brest í meðferð Alþingis þar sem ekki var greitt atkvæði um hvern dómara fyrir sig þegar skipun dómara við Landsrétt hlaut þinglega meðferð.
Þá segir MDE liggja fyrir að skipun Arnfríðar Einarsdóttur í embætti dómara við Landsrétt hafi verið „óskammfeilið” (e. flagrant) brot á gildandi lögum [á Íslandi]“ um skipun dómara.
Er framkvæmdavaldið sagt hafa beitt valdi sínu óhóflega til þess að komast kringum þann vilja sem löggjafinn hafði kynnt með lögum um skipun dómara. Þar að auki er Alþingi sagt ekki hafa sinnt skyldu sinni gagnvart þinglegri meðferð og hafi þess vegna ekki verið tryggt jafnvægi milli aðkomu löggjafar- og framkvæmdavalds.
MDE segir jafnframt dómsmálaráðherra, Sigríði Andersen, hafa hunsað reglur er snéru að tilnefningu dómara þegar tillögu hæfisnefndar var breytt.
Meirihluti dómaranna við MDE segjast knúnir til þess að komast að þeirri niðurstöðu að brotið hafi verið gegn ákvæðum mannréttindasáttmálans þar sem önnur niðurstaða myndi þýða að ákvæði sáttmálans, um að dómarar skulu skipaðir á grundvelli laga, væri ómerkur bókstafur.
by Herdís Þorgeirsdóttir | 12.03.2019 | ÁHUGAVERT
Strasbourg, Council of Europe – The Venice Commission has received a request for an opinion from the Speaker of the Georgian Parliament regarding the appointment of Supreme Court judges. I welcome the willingness of the Georgian authorities to cooperate with us in order to establish clear and transparent criteria and procedures for the selection and appointment of these judges.
The Venice Commission will deal with this request speedily as it is conscious that it is urgent to have a full composition of the Supreme Court to ensure its effective functioning.
As concerns the appointment of other judges, the Venice Commission underlines that it is important that their status does not remain undetermined for an excessive period of time. The appointment of judges until their retirement, based on clear and transparent criteria and procedures, is an essential condition for the independence of the judiciary.
by Herdís Þorgeirsdóttir | 19.01.2019 | ÁHUGAVERT
Mjög áhugaverð sýning Þjóðleikhússins Dansandi ljóð byggð á nokkuð mögnuðum ljóðum Gerðar Kristnýjar í leikgerð Eddu Þórarinsdóttur var frumsýnd 18. janúar í Þjóðleikhússkjallaranum. Í verkinu er sögð ævisaga konu frá fæðingu til fullorðinsára og túlka leikkonurnar Bryndís Petra Bragadóttir, Helga E. Jónsdóttir, Margrét Kristín Sigurðardóttir (Fabúla), Júlía Hannam, Rósa Guðný Þórsdóttir, Sólveig Hauksdóttir, Vilborg Halldórsdóttir og Þórey Sigþórsdóttir, líf hennar, ástir og örlög í ljóðum, dansi og tónlist, sem Margrét Kristín Sigurðardóttir (Fabúla) hefur samið og flytur. Dansandi ljóð er “ljóðasaga” sem Edda Þórarinsdóttir leik- og söngkona hefur samið og byggir hún á ljóðum úr bókum Gerðar Kristnýjar Guðjónsdóttur Ísfrétt, Launkofa, Höggstað og Ströndum. Magnaður flutningur hjá þessum glæsilegu leikkonum – að túlka með dýpt þessi ljóð.
Búningar og leikgerð eru eftir Helgu Björnsson sem hlaut Grímuna fyrir búninga sína í Íslandsklukkunni. Danshöfundar eru Ásdís Magnúsdóttir og Ingibjörg Björnsdóttir.
Verkið var frumsýnt fyrir fullum sal og dúndrandi lófaklappi í lokin. Óhætt að mæla með þessari sýningu sem er listræn upplifun.
Dauðinn er endapunktur verksins – ljóð Gerðar Kristnýjar um dauðann:
Veisla
Dauðinn er
dama á rauðum skóm
Hún veður
inn í skápa
nær í nýþveginn dúk
og dekkar borð
puntar með postulíni
Dauðinn gefur ekki
þumlung eftir
Hún bræðir
súkkulaðiplötu í potti
og hringir í
vini mína
Hún breytir um rödd
til að blekkja þá
og býður þeim heim
Þeir koma
einn af öðrum
dáist að tertunum
og trakteringunum
og skónum sem
skildir voru eftir
