Verndið fréttamenn
Frá stórri alþjóðlegri ráðstefnu um frelsi fjölmiðla í London í júlí 2019.
Fundur með Lukashenko forseta Hvíta Rússlands
Hinn 31. maí sl. var fyrsta varaforseta Feneyjanefndar Evrópuráðsins boðið á fund með forseta Hvíta Rússlands, Alexander Lukashenko í forsetahöllinni (Palace of Independence) í Minsk ásamt forsetum og varaforsetum stjórnlagadómstóla Rússlands, Kasakstan, Aserbaijan og Lettlands. (Síðastnefndu stöðunni gegnir Ineta Ziemele, fyrrum dómari við Mannréttindadómstól Evrópu en eiginmaður hennar er Dr. Guðmundur Alfreðsson sem er löngu þekktur á alþjóðavettvangi sem sérfræðingur í réttindum minnihlutahópa).
Fundurinn með forseta Hvíta Rússlands var sérstakur að því leyti að boðið kom fyrirvaralaust þar sem ofangreindir aðilar voru á fundi með Stjórnlagadómstól Hvíta Rússlands í Minsk, sem á sama tíma fagnaði 25 ára afmæli sínu.
Forsetinn lagði mikið upp úr því að hitta fulltrúa Feneyjanefndar eins og kom fram í fjölmiðlum enda stendur ríkið frammi fyrir ýmsum ögrunum á alþjóðavettvangi. Feneyjanefndin hefur á þrjátíu ára ferli sínum náð einstökum árangri í samskiptum við ríki (sérstaklega í Austur Evrópu) um framfarir á sviði stjórnskipunar með breytingu á stjórnarskrá sem og almennum lögum – og nýtur almenns trausts sem ráðgefandi aðili.
Erindi Herdísar Þorgeirsdóttur, fyrsta varaforseta Feneyjanefndar á fundinum með stjórnlagadómstólnum var að ræða réttarríkið þar sem réttindi einstaklingsins eiga að vera í forgrunni en ekki réttur stofnana og embætta á vegum ríkisins. Stjórnskipun sérhvers ríkis sem vill kenna sig við þá stjórnskipunarhefð sem varð til með frönsku stjórnarbyltingunni 1789 og stofnun Bandaríkja Norður-Ameríku er að viðurkenna að valdið sé komið frá fólkinu; að grundvallar mannréttindi séu undirstaða réttarríks og þau bindi löggjafa, framkvæmdarvald og dómsvald í öllum sínum verkum. Stjórnskipun snýst því ekki fyrst og fremst um skipulag ríkisvaldsins heldur um hagsmuni borgaranna, grundvallarréttindi þeirra og frelsi einstaklingsins.
Á fundinum með Alexander Lukashenko talaði Herdís um réttarríkið og mannréttindi en vísaði einnig til sögunnar um Þorvald víðförla sem fór til Hvíta Rússlands eftir að hafa verið gerður brottrækur frá Íslandi í lok 10. aldar. Þar hafði Þorvaldur Koðránsson gert tilraun til að boða kristna trú án árangurs (ásamt þýskum biskupi) en uppskar háð landa sinna og varð tveimur að bana í kjölfarið. Þorvaldur fór síðan til Hvíta Rússlands, borgarinnar Polotsk sem þá var Mekka kristinnar trúar, reisti þar klaustur og lagði sitt af mörkum til þeirrar sögu sem síðar varð. Herdís talaði við Lukashenko um mikilvægi mannréttinda í réttarríki þar sem einstaklingur ætti að vera í forgrunni fremur en skipan ríkisvaldsins – hið síðara þjónar hinu fyrra en ekki öfugt. Hún ræddi réttinn til lífs en dauðarefsingar viðgangast enn í Hvíta Rússlandi og er það ástæðan fyrir því að ríkið fær ekki fulla aðild að Evrópuráðinu eða Feneyjanefndinni. Hún ræddi einnig tjáningarfrelsið og nauðsyn þess að í hverju ríki þrifist kröftug opinber umræða þar sem stjórnvöld yrðu að þola harða gagnrýni (án þess að bregðast við eins og Þorvaldur víðförli með vígaferlum) en ekkert væri hættulegra lýðræðinu en sljóir eða óvirkir borgarar sem létu sig engu varða gang mála á opinberum vettvangi.
Sjá hér frétt af heimasíðu Feneyjanefndar.
https://belarus24.by/en/news/president/a-lukashenko-belarus-interested-in-experience-of-foreign-countries-in-constitutional-law/
Jafnlaunavottun – skrif fyrir ráðstefnu á vegum ESB
Þess var farið á leit við mig af austurrísku ráðgjafafyrirtæki í apríl sl. að ég skrifaði grein um tilurð kerfis jafnlaunavottunar á Íslandi og ræddi kosti þess og galla vegna fyrirhugaðs námskeiðs sem halda skyldi á vegum framkvæmdastjórnar Esb. í lok maí í Reykjavík og yrði pappírinn lagður til grundvallar umræðu. Þátttakendur á námskeiðinu komu víðsvegar að frá Evrópu. Sjá hér pappírinn.
Meðfylgjandi myndir eru teknar á Tengslanets-ráðstefnunum, sem ég stóð fyrir á Bifröst á fyrsta áratug þessarar aldar og voru gífurlega fjölsóttar. Á efri myndinni er Ingibjörg Þorsteinsdóttir (síðar dómari við héraðsdóm Reykjavíkur). Hún kynnti á ráðstefnunni 2004 hugmynd um jafnréttiskennitölu fyrirtækja og varð það grunnurinn að því sem þróaðist út í að verða jafnlaunavottun.
Ályktanir Tengslanets-ráðstefna 2004, 2005 og 2006
Í ljósi breytinga á jafnréttislögum t.d. með því að innleiða nýja klausu í launaákæðið í lögunum nr. 10/2008 um að afnema launaleynd og breytingu á hlutafélagalögum um auka hlut kvenna í stjórnum fyrirtækja og markmiðum stjórnvalda að draga úr launamun kynjanna o.fl. eru hér ályktanir fyrstu þriggja tengslanets-ráðstefnanna sem haldnar voru að frumkvæði Herdísar Þorgeirsdóttur prófessors við lagadeildina á Bifröst á árunum 2004-2010. Hér er dagskrá Tengslanets-ráðstefnunnar 2008 .
Hér er umfjöllun Morgunblaðsins um Tengslanets-ráðstefnuna 2008. Einnig hér.
Hér er bent á hættuna af því að ungir, reynslulitlir karlmenn séu í framvarðasveitinni fyrir hrun.
ÁLYKTUN
TENGSLANET III – VÖLD TIL KVENNA
2006
LÖG UM JÖFNUN KYNJAHLUTFALLA Í STJÓRNUM FYRIRTÆKJA
Ráðstefnan Tengslanet III – Völd til kvenna – á Bifröst 1. og 2. júní 2006 lýsir yfir nauðsyn þess að sett verði lög sem miða að því að jafna hlut kynjanna í stjórnum skráðra fyrirtækja á Íslandi þannig að hlutur annars kynsins sé ekki undir 40%.
Undanfarin ár hefur tilmælum og ábendingum ítrekað verið beint til eigenda og stjórnenda fyrirtækja án sýnilegs árangurs. Í dag höfum við séð nýjustu tölur um rýran hlut kvenna í stjórnum skráðra félaga í Kauphöll Íslands. Konum hefur fækkað í stjórnum þessara fyrirtækja og eru nú aðeins 4,4% stjórnarmanna. Þetta ástand vegur að jafnrétti kynjanna og er hættumerki í íslensku efnahags- og atvinnulífi sem og samfélaginu öllu.
ÁLYKTUN
TENGSLANET II – VÖLD TIL KVENNA
2005
LAUNALEYND
Hátt í tvö hundruð þátttakendur á ráðstefnunni Tengslanet II: Völd til kvenna – á Bifröst 26. og 27. maí 2005 skora á atvinnurekendur að endurskoða svonefnda launaleynd.
Svonefnd launaleynd er ekki heppileg starfsmannastefna og þjónar hvorki hagsmunum eigenda, stjórnenda né starfsmanna fyrirtækja.
Upplýsingar um laun og kjör á vinnumarkaði auka gegnsæi markaðarins og eru um leið forsenda þess að unnt sé að vinna að sameiginlegu hagsmunamáli allra á vinnumarkaði – að útrýma kynbundum launamun.
Launaleynd gengur gegn markmiðum jafnréttislaga.
ÁLYKTUN
TENGSLANET I – VÖLD TIL KVENNA
2004
KONUR Í STJÓRNIR
Tengslanetsráðstefna kvenna á Bifröst, 2. júní 2004, skorar á stjórnendur íslenskra fyrirtækja að taka þegar til við að leiðrétta rýran hlut kvenna í stjórnum og æðstu stjórnunarstöðum innan fyrirtækjanna.
Konur hafa aflað sér menntunar og reynslu sem atvinnulífið hefur ekki efni á að vannýta með þeim hætti sem nú er gert.
Ráðstefnan mun fylgjast náið með árangri fyrirtækja í átt að jafnri stöðu kynjanna og mun beita sér fyrir því að upplýsingar um árangur einstakra fyrirtækja verði birtar opinberlega að ári, um sama leyti og ráðstefnan kemur saman á ný.
