by Herdís Þorgeirsdóttir | 27.04.2017 | Almanak
Opnaði ráðstefnu af hálfu Feneyjanefndar í Minsk í Hvíta Rússlandi sem haldin var í samvinnu við Stjórnlagadómstól Hvíta Rússlands með stuðningi Evrópuráðsins og Evrópusambandsins en umfjöllunarefnið var: Hlutverk stjórnlagadómstóla í að tryggja réttarríkið við löggjöf og lagaframkvæmd. Sjá opnunarræðu hér fyrir neðan. Helstu sjónvarpsstöðvar landsins tóku viðtöl og talaði ég m.a. um mikilvægi aðgreiningar ríkisvaldsins; að enginn einn aðili fengi það mikil völd að standa ofar lögum; að að spilling vegna tengsla fjársterkra aðila og pólítíkusa væri alþjóðlegt vandamál og ein helsta ógnin við réttarríkið, lýðræði og mannréttindi. Sjá hér.
https://www.venice.coe.int/webforms/documents/default.aspx?pdffile=CDL-JU(2017)013-e

by Herdís Þorgeirsdóttir | 18.04.2017 | Almanak
Var í viðtali hjá Sindra Sindrasyni eftir kvöldfréttir á Stöð 2 ásamt Hjörleifi Sveinbjörnssyni sem búið hefur í Istanbúl undanfarin ár ásamt eiginkonu sinni Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur fyrrv. utanríkisráðherra. Sindri spurði um manninn Erdogan, fylgið hans og beindi sérstaklega til mín spurningu um hvaða skilyrðum þyrfti að fullnægja þegar þjóðaratkvæðagreiðsla fer fram um grundvallarbreytingar á stjórnskipuninni. Einnig ræddum við ástandið undir neyðarlögum, fjármálaöflin sem Erdogan byggir vald sitt m.a. á, óttann og þöggunina í landinu og óvissuna sem nú blasir við.
http://www.visir.is/section/MEDIA99&fileid=SRC3C0CFD8C-86DE-44AD-954B-C607E2D5F8DA

by Herdís Þorgeirsdóttir | 18.04.2017 | Almanak
Viðtal í kvöldfréttum RÚV í kjölfar þjóðaratkvæðagreiðslu um stjórnarskrárbreytingarnar í Tyrklandi.
http://www.ruv.is/frett/urkynjad-ferli-i-tyrklandi
Miklir ágallar voru á framkvæmd þjóðaratkvæðagreiðslunnar í Tyrklandi að mati alþjóðlegra eftirlitsnefndar. Stjórnarskrárbreytingarnar sem þjóðin samþykkti í gær stuðla að einræði og úrkynjuðu ferli segir dr. Herdís Þorgeirsdóttir, varaforseti Feneyjanefndarinnar.
Tyrkir samþykktu stjórnarskrárbreytingarnar með 51,4 prósentum atkvæða. Þær færa Erdogan, forseta landsins mjög aukin völd, um leið og embætti forsætisráðherra verður lagt niður.
„Þarna er verið að stuðla í raun og veru að persónubundnu stjórnarfari, einræði og það er úrkynjað ferli því að það er ekki tryggt með þessu forsetaræði, það er ekki sterkt dómsvald og það er í raun og veru ekki lengur þrígreining ríkisvaldsins vegna þess að forsetinn núna, hann hefur verið forseti frá því 2014, að hann er kominn með vald til þess að setja neyðarlög í landinu hvenær sem honum sýnist, án takmarkana og tilskipanir og forsetaúrskurði sem hafa jafnvel meira vægi en lög í framkvæmd,“
segir dr. Herdís Þorgeirsdóttir.
Kosningaeftirlitsmenn á vegum Öryggis- og samvinnustofnunar Evrópu og Evrópuráðsins sögðu í dag að lýðræðishalli hefði verið á framkvæmd kosninganna, þrátt fyrir að tæknileg framkvæmd þeirra hafi verið í lagi. Andstæðingar stjórnarskrárbreytinganna hefðu ekki setið við sama borð og stuðningsmenn Erdogans í kosningabaráttinni, og til að mynda fengið mun minni tíma til að kynna sjónarmið sín í fjölmiðlum. Óháð könnun sýnir að stuðningsmenn Erdogans fengu 10 sinnum meiri tíma á 17 sjónvarpsstöðvum til að kynna sjónarmið sín í kosningabaráttunni en andstæðingar hans.
Herdís segir að úrslitin séu mikil ógn við mannréttindi í landinu.
„Það er búið að festa einræði í sessi og það hefur stefnt í þetta lengi í Tyrklandi, þetta er grafalvarlegur hlutur sem er að eiga sér stað þarna, mjög alvarlegt.“
Erdogan ávarpaði stuðningsmenn sína í dag og minnti þá á forsetakosningarnar sem fram fara eftir tvö ár, en hluti stjórnarskrárbreytinganna sem kosið var um í gær, gera það að verkum að Erdogan getur nú setið á forsetastóli til 2029. Hann ítrekaði fyrir stuðningsmönnum sínum að hann vildi innleiða dauðarefsingu að nýju í Tyrklandi, en hún var afnumin þar með lögum árið 2002, og var talið að það myndi auka verulega möguleika þjóðarinnar á að fá aðild að Evrópusambandinu.
Sigmar Gabriel, utanríkisráðherra Þýskalands segir ljóst að innleiði Tyrkir dauðarefsingu að nýju sé úti um vonir þeirra um að verða meðlimir í Evrópusambandinu.
by Herdís Þorgeirsdóttir | 23.03.2017 | Mannréttindi & pólitík
Tugir tyrkneskra blaðamanna búa við algera martröð í linnulausum ofsóknum gegn þeim fyrir skrif þeirra. Þeir hafa verið hnepptir í varðhald án þess að vita hverjar sakir eru bornar á þá, eru jafnvel í einangrun og sæta misþyrminum, allt í þeirri viðleitni stjórnvalda að halda sínu striki. Tyrkland er komið í fremstu röð ríkja sem halda úti ofsóknum gegn fjölmiðlum. Frá þessu skýrir breska blaðið Guardian í dag en fyrr í mánuðinum samþykkti Feneyjanefnd Evrópuráðsins álit sitt á því hvernig þessi meðferð á blaðamönnum og lokanir á fjölmðlum í landinu í kjölfar þess að neyðarástandi var lýst yfir um miðjan júlí s.l. samræmist ekki alþjóðalögum.

Rithöfundurinn Ahmet Altan var hnepptur í gæsluvarðhald eftir að neyðarlög voru sett og bróðir hans Mehmet Altan, bíður eftir því að réttað verði yfir honum fyrir gagnrýnin skrif um stjórnvöld.
Í viðtölum við Guardian staðfesta blaðamenn og rithöfundar hrylling sem þeir búa margir við. Rithöfundurinn Ash Erdogan (ekkert skyldur Recep Gayyip Erdogan forseta Tyrklands) var haldið í fimm daga einangrun eftir að hafa verið hnepptur í varðhald sem hann er nýlega sloppinn úr segist hafa verið brotinn niður á ótal vegu sem erfitt sé að sjá fyrir.
Árásum stjórnvalda á fjölmiðla (190 fjölmiðlafyrirtækjum lokað fyrirvaralaust á grundvelli neyðarlaga) linnir síst nú í aðdraganda þjóðaratkvæðagreiðslu hinn 16. apríl n.k. Þar er stefnt að ýmsum breytingum á stjórnarskrá landsins sem munu gerbylta stjórnkerfinu og auka völd forseta í þá veru að hann verður næstum einráður. Í þessu andrúmslofti ætla stjórnvöld að sjá til þess að engin gagnrýni þrífist. Fjölmiðlar eru beittir fjárhagslegum þrýstingi; auglýsendur þora hvorki né vilja auglýsa í fjölmiðlum sem efna til gagnrýninnar umræðu. Þrýst er á eigendur fjölmiðla að losa sig við blaðamenn sem eru gagnrýnir í fréttaflutningi.
Það eru ekki eingöngu blaðamenn sem sæta ofsóknum í landinu heldur einnig opinberir starfsmenn, háskólakennarar og dómarar. Réttarríkið hefur verið tekið úr sambandi, blaðamönnum er hótað og fælingaráhrif þeirra aðgerða sem hafa verið við lýði lengi eru að lama allan vísi að opinni umræðu í landinu.
Þegar þögnin og óttinn breiða úr sér leysast myrkraöflin úr læðingi og fara sínu fram.
by Herdís Þorgeirsdóttir | 17.03.2017 | Fréttir

Effective as of 14 March 2017, Iceland has lifted capital controls imposed as a stabilising measure during the country’s financial crisis in 2008. This represents the completion of Iceland’s return to international financial markets.
When the financial and currency crisis hit in 2008, Iceland was faced with an unprecedented balance of payment challenge, following years of significant cross-border bank flows and pre-crisis capital inflow surges. This prompted Iceland, with the approval of the International Monetary Fund, to take protective measures in the form of capital controls to prevent excessive capital flight and stabilise the Icelandic economy.
Even though the free flow of capital is one of the fundamental freedoms of the EEA Agreement, the Agreement allows the Member States to take temporary protective measures when facing serious difficulties. The measures and all subsequent amendments to them were notified by Iceland to the EEA Joint Committee in accordance with the Agreement.
These measures reduced the impact on foreign holders of króna, protecting both Icelanders and non-residents from further shock. This intervention in effect prevented a widespread economic crash, shielding resident savings and pension funds from severe depreciation. The removal of capital controls represents the completion of Iceland’s return to international financial markets, according to a statement by Iceland’s Ministry of Foreign Affairs of 12 March 2017.
The removal of capital controls has been supported by updates to rules on foreign exchange and special reserve requirements for new foreign currency inflows.
Iceland sent a notice of the process of lifting capital controls to the EEA Joint Committee, and Icelandic Ambassador to the EU, Ms Bergdís Ellertsdóttir, briefed the EEA Joint Committee at its meeting on 17 March, stating “on 14 March, new Rules on Foreign Exchange took effect granting exemptions in full from nearly all restrictions of the Foreign Exchange Act. The remaining restrictions are minimal and will affect few. Aside from these restrictions the capital account has been fully liberalized for individuals and business”.
Mr Benedikt Jóhannesson, Icelandic Minister of Finance and Economic Affairs, said earlier this week that “Iceland’s careful, measured approach to lifting capital controls was developed and approved with domestic and international support. As a result, our diversified economy is larger than ever before and expected to continue to grow at a robust pace this year. Our sustainable fisheries, tourism, tech start-ups and renewable energy sectors have grown rapidly, providing a strong backbone to our economy. This move is the critical first step in the new Government’s strategy for the country’s financial future, and we can now look ahead with a healthier, stronger and more diversified economy.”