Fundir með tyrkneskum stjórnvöldum vegna neyðarlaga

by Herdís Þorgeirsdóttir | 6.02.2017 | ALMANAK

Fór á vegum Feneyjanefndar að beiðni Evrópuráðsþingsins til að fara yfir áhrif neyðarlagana, sem sett voru í Tyrklandi í kjölfar misheppnaðs valdaráns í júlí s.l. á fjölmiðla. Um 170 fjölmiðlum hefur verið lokað, þúsundir blaðamanna hafa misst starfið sitt og hátt á annað hundrað fangelsaðir, ákærðir á grundvelli hegningarlaga. Þingið hefur nú samþykkt að framlengja neyðarástandið í þrjá mánuði til viðbótar. Almennur ótti og þöggun ríkir í landinu.

Sjá frétt CNN um Feneyjanefnd í Ankara.

Sjá íslenska umfjöllun hér.

“Venice Commission, which is the constitutional consultative body of the Council of Europe, is visiting Turkey to investigate the current embattled state of media freedom under the ongoing state of emergency.

Venice Commission Deputy Chairman Herdis Kjerulf Thorgeirsdottir and the accompanying delegation visited the Turkish Parliament on Feb. 6 and was due to separately meet with representatives of the ruling Justice and Development Party (AKP), the main opposition Republican People’s Party (CHP), the Peoples’ Democratic Party (HDP) and the Nationalist Movement Party (MHP) late on Feb. 6.”

Á fundi með formanni AKP flokks Erdogans í tyrkneska þinginu mánudaginn 6. febrúar talaði hann um að Gülen-hreyfingin, sem teygir anga sína víða, væri ein mesta ógn sem Tyrkir stæðu frammi fyrir því markmið hreyfingarinnar væri að ná tökum á öllum stofnunum samfélags, lögreglu, fjölmiðlum o.s.frv. og eyðileggja ríkið innan frá. Blaðamenn eru dæmdir á grundvelli hryðjuverkalaga fyrir tengsl sín við meint hryðjuverkasamtök en ekki vegna skrifa sinna og frétta.

Á fundi með HDP flokknum, sem er annar stærsti stjórnarandstöðuflokkurinn og oft álitinn helsta stuðningsafl Kúra, voru stjórnvöld harðlega gagnrýnd fyrir framgöngu sína á grundvelli neyðarlaganna. Formaður flokksins er læknir að mennt og nýlega laus úr þriggja mánaða fangelsi.

Formaður HDP flokksins fyrir miðju. Hann var nýlega laus úr þriggja mánaða fangelsi.

Á fundi með HDP flokkum í tyrkneska þinginu hinn 6. febrúar. Á myndinni eru auk Herdísar, Martin Kujer og Regina Kiener.

Á fundi með stærsta stjórnarandstöðuflokknum í tyrkneska þinginu.

Á fundi með formanni AKP flokki Erdogans í Ankara hinn 6. febrúar 2017.

http://t24.com.tr/…/venedik-komisyonu-hdp-grubunu-ziyaret-e…

http://www.cnnturk.com/…/turkiye/venedik-komisyonu-uyeleri-…

http://t24.com.tr/…/venedik-komisyonu-hdp-grubunu-ziyaret-e…

https://demokrasi2.com/…/venedik-komisyonu-hdpyi-ziyaret-e…/

http://www.hurriyetdailynews.com/venice-commission-on-duty-…

Desemberfundur Feneyjanefndar

by Herdís Þorgeirsdóttir | 10.12.2016 | ALMANAK

Á Feneyjafundinum 9.-10. desember samþykkti Feneyjanefndin m.a. álit um neyðarlögin í Tyrklandi, sjá hér; lög um stjórnlagadómstól Úkraínu, sjá hér. Roberto Caldas forseti milliríkjadómstóls mannréttinda Ameríkuríkja var einn þeirra sem ávarpaði fundinn. Vandi ýmissa stórra ríkja í Suður-Ameríku er gífurlegur og margvíslegur. Spilling setur mark sitt á stjórnmál í Brasilíu, þar sem Caldas var áður dómari við hæstarétt landsins. Dilma Rousseff fyrrum forseti var sótt til saka vegna spillingar af þinginu. Fjölmiðlar eru afar máttlausir og flestir í eigu fjársterkra aðila sem geta stjórnað umræðunni.

Fundur lögfræðinga á sviði jafnréttislöggjafar

by Herdís Þorgeirsdóttir | 26.11.2016 | ALMANAK

Fundur teymis lögfræðinga sem hafa unnið saman um langt árabil á sviði jafnréttislöggjafar á grundvelli Evrópusambandslöggjafar og í tilfelli íslenska lögfræðingsins, EES löggjafar var haldinn í Brussel 24. og 25. nóvember. Susanne Baer dómara við æðsta dómstól Þýskalands, stjórnlagadómstólinn í Karlsruhe hélt þrumandi ræðu á föstudaginum þar sem hún gagnrýndi harðlega þá afstöðu sem einkennir bæði vinnubrögð alþjóðlegra stofnana og fleiri að tækla ekki kjarna vandamálsins heldur sigla áfram í yfirborðslegum regluverkum.Margir hafa vaxandi áhyggjur vegna uppgangs öfgahreyfinga og þjóðernis- eða andkerfisflokka í Evrópu og víðar, en nýlegur kosningasigur Donalds Trumps til forseta í Bandaríkjunum er sterk vísbending um þá þróun sem er að eiga sér stað á alþjóðavísu. Benti dr. Baer á vanmátt yfirþjóðlegra stofnana og ríkja til að stemma stigu við ýmsum ógnum sem steðja að þeim sem þegar eru minnimáttar í samfélaginu. Hún sagði mikilvægt að horfa á rætur vandans en ekki yfirborðið og skoða hvernig vaxandi efnahagslegur ójöfnuður eykur kynþáttafordóma, sexisma og ýtir undir aukinn stéttamun.

Herdís Þorgeirsdóttir, Susanne Baer dómari við stjórnlagadómstól Þýskands, Susanne Burri prófessor við lagadeild háskólans í Utrecht og Andreas Stein frá framkvæmdastjórn Evrópusambandsins.

Fundur um hatursorðræðu, fjölmiðla og lýðræði í Prag

by Herdís Þorgeirsdóttir | 13.11.2016 | ALMANAK

Talaði á fundi um hatursorðræðu, fjölmiðla og lýðræði  hinn 11. nóvember, sem fram fór í þinghúsinu í Prag. Það voru Samtök evrópskra sjónvarpsstöðva (EBU), Evrópuráðið og Evrópuráðsþingið, þingmannasamkunda Evrópuráðsins, þing Tékkneska lýðveldisins og tékkneska ríkissjónvarpinu sem stóðu að fundinum en fundurinn fór fram í þinghúsinu í Prag. Þingmenn frá mið- og austur-Evrópu sátu fundinn sem og stjórnendur opinberra útvarps- og sjónvarspsstöðva í Evrópu. Evrópuþingið, Efnahags- öryggis- og samvinnustofnun Evrópu sem og Evrópusamtök blaðamanna voru einnig aðilar að skipulagningu fundarins. Sjá hér dagskrá fundarins en eins og þar kemur fram var ég í panel ásamt dr. Mirjönu Lazarova-Trajkovska sem er dómari við Mannréttindadómstól Evrópu af hálfu Makedóníska lýðveldisins. Hún lagði út af dómaframkvæmd Mannréttindadómstóls Evrópu en ég ræddi m.a. niðurstöður Feneyjarnefndar á þessu sviði en nefndin hefur nýlega sent frá sér niðurstöður úr starfi sínu á sviði tjáningarfrelsis og fjölmiðla á grundvelli álita sinna í umfjöllun um löggjöf í aðildarríkjum Evrópuráðsins í áranna rás. Sjá hér. Á fundinum talaði einnig Elfa Ýr Gylfadóttir framkvæmdastjóri fjölmiðlanefndar  og formaður Stýrinefndar Evrópuráðsins um fjölmiðla og nýja miðla, forsvarsmaður Evrópusamtaka blaðamanna, þingmenn Evrópuráðs og fleiri.

Sjá hér umfjöllun um fundinn.

Stjórnlagadómstóll Georgíu undir pólitískum þrýstingi

by Herdís Þorgeirsdóttir | 15.09.2016 | ALMANAK

Á 20 ára afmæli stjórnlagadómstóls Georgíu, sem staðsettur er í hafnarborginni Batumi við Svartahafið blés ekki byrlega fyrir stjórnskipulegu réttlæti í landinu. Forseti dómstólsins, Giorgi Papuaschvili hefur ítrekað komið fram á s.l. ári og lýst því yfir að dómarar þessa æðsta dómstóls landsins væru beittir miklum pólitískum þrýstingi; hafi þeir jafnvel sætt fjárkúgunum. Forseti dómstólsins var skipaður í tíð fyrrum forseta landsins, Mikheil Saakashvili. Eftir að ný stjórn tók við völdum í landinu 2012 hafa þeir sem þóttu líklegir til að hafa stutt Saakaschvili mætt tortryggni nýrra valdhafa.

Frá panel við opnun. Við hlið forseta landsins situr Giorgi Papuashvili en hann hefur borið núverandi stjórnlands landsins þungum sökum.

Á ráðstefnu sem haldin var í Batumi dagana 10. og 11. september voru margir áhugaverðir fyrirlestarar fluttir bæði af dómurum við stjórnlagadómstóla í ríkjum Austur-Evrópu þar sem miklar breytingar urðu í kjölfar hruns kommúnismans, a.m.k. í orði kveðnu með breytingum á stjórnskipun ríkjanna, aukinni valddreifingu og innbyggðu aðhaldi. Einn þeirra sem flutti fyrirlestur var András Sajo varaforseti Mannréttindadómstóls Evrópu en hann er fyrrum lagaprófessor frá Búdapest auk þess sem hann kenndi við lagadeild New York-háskóla. Sajo hefur skrifað mikið um innleiðingu nýrrar réttarríkis-hugsunar, lýðræðis og mannréttinda í þessum ríkjum eftir að kommúnist skipulag var aflagt.

András Sajo varaforseti Mannréttindadómstóls Evrópu.

Hér fyrir neðan má sjá opnunarræðu Herdísar á fundinum en í viðtölum við fjölmiðla í kjölfarið ítrekaði hún mikilvægi þess að dómarar væru ekki beittir þrýstingi. Mikil viðbrögð urðu í fjölmiðlum í Georgíu við þessum ummælum. Sjá hér, hér, hér, hér

INTERNATIONAL CONFERENCE ON THE OCCASION OF THE 20^th ANNIVERSARY OF THE CONSTITUTIONAL COURT OF GEORGIA

 “Constitutional Justice in Transnational Democracy:

Success and Challenges of Constitutional Review

in Georgia and Eastern Europe”

Batumi, Georgia

10-11 September 2016

Opening speech

Herdís Kjerulf Thorgeirsdóttir

Vice-President of the Venice Commission

President of the Republic of Georgia

President of the Constitutional Court,

Honourable Presidents and Judges,

Ladies and Gentlemen,

It is a pleasure for me to be in this beautiful and –– judging from the cranes and construction sites –– ever growing city of Batumi today, to celebrate the 20^th anniversary of the Constitutional Court of Georgia.

Twenty years is not a long time for a country like Georgia, with its rich history stretching over hundreds of years. But, it nevertheless represents two decades!

During this time, the Constitutional Court of Georgia has been anything but idle,  contributing to building a basis for the modern state of Georgia as well as tackling difficult problems and challenging situations.

These are not small feats!

Mr President,

Ladies and Gentlemen,

Europe is increasingly witnessing situations in which undue pressure is placed on constitutional courts by other branches of government.

This is done either by questioning their jurisdiction or by drafting new laws that limit their powers or aim to control their composition.  This tests the limits of the constitution and sometimes even breaches them.

The Venice Commission strongly condemns this type of practice. It runs counter to the model of a democratic state based on the rule of law and governed by the principle of the separation of powers.

This does not mean – however – that state bodies are prohibited from publicly disagreeing with a judgment of the constitutional court. But, it does mean that when they do so, they make it clear that the judgment will still be implemented, regardless of whether or not they agree with it.

We have to remember that Constitutional justice is a key component of the checks and balances of a constitutional democracy.

Georgia had adopted controversial amendments to its Law on the Constitutional Court and its proceedings in April of this year.  These amendments were, among others, intended to increase the quorum required for the Constitutional Court to decide cases and would have placed the Court in danger of becoming dysfunctional.

The President of Georgia asked the Venice Commission to prepare an urgent opinion on these already adopted amendments at the end of May, and the preliminary opinion for Georgia, which ensued, was then endorsed last June.

In this opinion, the Venice Commission reiterated that a constitutional courts’ main task is to identify and remove unconstitutional provisions from the body of legislation. This is why the continued functioning of these courts is a precondition for the legitimacy of State action in a democracy – and this principle has practical repercussions on the constitutional court’s composition and on its procedure.

On the basis of the opinion, the President of Georgia vetoed the amendments and this was accepted by Parliament.

I am pleased that a compromise could be reached on this matter, but it seems that the Amendments contributed to slowing down the Court in its work.

The Constitutional Court of Georgia is facing problems from within and without.

As regards the pressure from outside – and I cannot stress this enough – it should be clear that the decision-making process of judges must be independent and there should be sanctions against those who are seeking to influence judges.

As regards the functioning of the Court – it is crucial that judges exercise their work in a professional manner and, it must be underlined that they have a constitutional duty to do so. Deliberate failure to appear at hearings and deliberate failure to sign judgments that result in the Court not being able to function correctly, damage the Court’s work, effectiveness and, finally, its reputation. This is absolutely unacceptable.

I hope that the Court will cease to be a target both from within and from without and that constitutional justice in Georgia will once again be appreciated and respected.

Mr President,

Ladies and Gentlemen,

Today, we are gathered here to discuss constitutional justice in a transnational democracy: success and challenges of constitutional review in Georgia and Eastern Europe.

Transnational democracy – democracy beyond national borders – is a very topical subject. In an increasingly globalised world, where political and economic decisions made in one country often have an impact beyond this country’s national borders, it is helpful and important for common democratic standards to exist and to be observed.

The Venice Commission, which was set up after the fall of the Berlin Wall, bases its legal advice on European standards and on international experience that have been established and gathered since the Second World War by the Council of Europe in the fields of democracy, human rights and the rule of law.

States, for the most part, secure the protection of human rights through their constitutions. Since the constitutional court is known as the guarantor of the constitution, protecting constitutionally guaranteed rights, this court must be able to carry out its task effectively.

If the constitutional court has an individual complaints procedure, this strengthens the protection of fundamental human rights contained in the constitution.

The Venice Commission found that, in practice, in all countries, most human rights violations are not due to unconstitutional laws, but to unconstitutional individual acts. The full individual complaint procedure can remedy these types of violations, because it is the most comprehensive individual access to constitutional justice there is. This is why the Venice Commission considers it to be the best means of protecting individual rights.

I would therefore like to strongly encourage Georgia to introduce a full individual complaint procedure.

Your Court has the capacity and means both on the organisational and, most importantly, on the intellectual resource-level, to become a very effective filter, and more importantly, to become a cornerstone for the protection of human rights in Georgia.

Mr President,

Ladies and Gentlemen

Georgia and its Constitutional Court can, and should, be proud of the achievements they have accumulated over the past 20 years.

I am confident that democracy, the protection of human rights and the rule of law are going to continue to grow in your country.

I would like to end by congratulating the Constitutional Court of Georgia and all its judges and staff on this Court’s 20^th birthday and wish it all the best for the future.

Thank you for your attention.

Á hringbraut

by Herdís Þorgeirsdóttir | 8.09.2016 | ALMANAK

Hér má sjá upptöku af þættinum Þjóðbraut á sunnudegi í stjórn Sigurjóns M. Egilssonar. Ræddi m.a. lýðræðismál, stjórnmál í Bandaríkjunum og víðar. Hefst ca. á 30 mínútu.