Á lögfræðitorgi Háskólans á Akureyri

Á lögfræðitorgi Háskólans á Akureyri

Á lögfræðitorgi þriðjudaginn 4. nóvember nk. mun dr. Herdís Þorgeirsdóttir, Viðskiptaháskólanum á Bifröst, fjalla um ábyrgð ríkisvaldsins í að tryggja ritstjórnarlegt sjálfstæði fjölmiðla út frá Mannréttindasáttmála Evrópu.

„Eru fjölmiðlar færir um að sinna hlutverki sínu sem varðhundar almennings?” Í erindu sínu á Lögfræðitorgi mun Herdís benda á hvernig þær forsendur sem hin upphaflega réttarvernd byggir á séu brostnar þar sem breytt umhverfi og aðsteðjandi ógnir að sjálfstæði fjölmiðla stafa ekki lengur eingöngu frá ríkisvaldinu heldur þriðja aðila, þ.e. eigendum fjölmiðla og auglýsendum. Herdís sýnir jafnframt fram á það hvernig markaðsöflin hafa ýtt undir sjálfs ritskoðun meðal blaða- og fréttamanna, þar sem sjálfsstýring og hin lagalega vernd lúta lægra haldi. Hún sýnir einnig fram á það að með jákvæðri (affirmative) túlkun á Mannréttindasáttmálanum og dómaframkvæmd hans sé verndin mun víðtækari en ætla mætti. Mannréttindasáttmáli Evrópu var lögfestur hér á landi árið 1994.

Bók byggð á doktorsritgerð Herdísar er væntanleg frá Kluwer Law International: „Journalism Worthy of the Name: A Human Rights Perspective on Freedom within the Press.”

Dr. jur Herdís Þorgeirsdóttir er fræðimaður við Lögfræðideild Viðskiptaháskólans á Bifröst. Hún lauk doktorsprófi í lögum á sviði þjóðaréttar við lagadeild Háskólans í Lundi 2003. Hún hefur meistaragráðu í lögum og alþjóðasamskiptum (MALD) frá Fletcher School of Law and Diplomacy í Boston og BA í stjórnmálafræði frá Háskóla Íslands. Herdís er varafulltrúi Íslands í Feneyjarnefnd Evrópuráðs um lýðræði með lögum (Venice Commission for Democracy through Law) og er einnig í hópi evrópskra sérfræðinga sem vinna að jafnréttismálum fyrir Evrópusambandið. Hún var gestafræðimaður við Oxford University 1999. Herdís sinnti kennslu í meistaranámi við lagadeildina í Lundi 1997-2000. Hún var útgefandi um árabil, stofnaði og ritstýrði tímaritinu Heimsmynd og var jafnframt fyrsti ritstjóri Mannlífs og blaðamaður við Morgunblaðið 1977 til 1980.

Fyrirlestur Herdísar fer fram í húsnæði háskólans að Þingvallastræti 23, í stofu 14 og hefst klukkan 16:30.

Allir velkomnir!

Sjálfs-ritskoðun og réttarvernd fjölmiðla

Í tilefni af doktorsvörn Herdísar Þorgeirsdóttur við lagadeild Háskólans í Lundi og útkomu doktorsritgerðar hennar stóðu lagadeild Háskóla Íslands, Lagastofnun og Stofnun stjórnsýslufræða og stjórnmála fyrir opnu málþingi um sjálfs-ritskoðun og réttarvernd fjölmiðla í Odda, Háskóla Íslands þriðjudaginn 20. maí kl. 12.15-14.00.

Þátttakendur í pallborði að loknum fyrirlestri Herdísar voru Eiríkur Tómasson prófessor, Björg Thorarensen prófessor við lagadeild HÍ og Styrmir Gunnarsson ritstjóri Morgunblaðsins. Fundarstjóri var Kristján Gunnar  Valdimarsson formaður Lögfræðingafélags Íslands.

Sjá umfjöllun Fréttablaðsins hér.

Sjálfsritskoðun og réttarvernd fjölmiðla

Áhugavert málþing verður á þriðjudaginn við Háskóla Íslands um sjálfsritskoðun og réttarvernd fjölmiðla í tilefni af doktorsritgerð Herdísar Þorgeirsdóttur. Eins og fram hefur komið á press.is varði Herdís ritgerð sína við Háskólann í Lundi á dögunum og koma þar fram áhugaverðir hlutir um réttarstöðu og skyldur blaðamanna……. Sjálfs-ritskoðun og réttarvernd fjölmiðla

Þriðjudaginn 20. maí nk. kl.12.15 – 14.00 standa Lagadeild Háskóla Íslands og Lagastofnun, Lögfræðingafélag Íslands og tofnun stjórnsýslufræða og stjórnmála fyrir opnu málþingi um sjálfs-ritskoðun og réttarvernd fjölmiðla í tilefni af doktorsritgerð dr. Herdísar Þorgeirsdóttur frá lagadeild háskólans í Lundi ,,Journalism Worthy of the Name: A Human Rigths Perspective on Freedom within the Press“. álþingið er haldið í Odda stofu 101 og er öllum opið. Þátttakendur í pallborðsumræðum að lokinni framsögu Herdísar verða Eiríkur Tómasson, prófessor og forseti lagadeildar Háskóla Íslands, Björg Thorarensen, prófessor, og tyrmir Gunnarsson, ritstjóri orgunblaðsins. Fundarstjóri verður Kristján Gunnar aldimarsson lögfræðingur og formaður Lögfræðingafélags Íslands.
Fjölmiðlar gegna lykilhlutverki við að tryggja framgang lýðræðisins. Af þeim sökum vakna upp þær spurningar, hvort fjölmiðlar njóti nægilegrar réttarverndar og hvort hún er annars eðlis en tjáningarfrelsi einstaklingsins. Fjölmiðlar njóta sérstöðu í stjórnskipun sumra ríkja og í þjóðarétti. ú lagalega sérstaða stafar ekki síst af því að blaðamenn þurfa sérstaka vernd til að unnt sé að tryggja þá fylgireglu sem er réttur almennings til ábyrgrar blaðamennsku. Það er hins vegar álitamál hversu vel ritstjórnarlegt sjálfstæði fjölmiðla er tryggt. Öll íhlutun í störf blaðamanna, hvort sem hún stafar frá yfirvöldum eða einkaaðilum, hindrar fjölmiðil í að sinna þessu lögskipuða hlutverki sínu sem “varðhundur almennings”. Fjölmiðlar eru oftast einnig háðir auglýsendum eða fjársterkum aðilum sem tryggja rekstrargrundvöll þeirra. Ein afleiðing þess er sjálfs-ritskoðun blaðamanna vegna ótta um afleiðingar þess að fjalla um mál sem gætu skaðað viðskiptahagsmuni fjölmiðilsins eða haft áhrif á þeirra eigin starfsframa.
Þessar spurningar eru meðal annars til umfjöllunar á málþingi um innra frelsi fjölmiðla út frá sjónarhóli annréttindasáttmála Evrópu. Dr. Herdís Þorgeirsdóttur flytur fyrirlestur um doktorsrigerð sína: ,,Journalism Worthy of the Name: A Human Rigths Perspective on Freedom within the Press.“ Herdís lauk doktorsprófi á sviði þjóðaréttar við lagadeildina í Lundi í mars sl. Rannsókn hennar beinist að því hve virk réttarverndin er innan ritstjórna fjölmiðla og að jákvæðum skyldum stjórnvalda sem leiða af tjáningarfrelsisákvæði annréttindasáttmála Evrópu, ekki síst með tilliti til þróunnar í dómaframkvæmd og í ljósi breyttra aðstæðna frá því að sáttmálinn tók gildi. Kemst Herdís m.a. að þeirri niðurstöðu að réttarframkvæmd annréttindadómstóls Evrópu sé mun víðtækari en ætla hefði mátt í byrjun og að hún taki ekki aðeins til verndar einstaklinga gegn íhlutun stjórnvalda heldur einnig til samskipta á einkamálasviðinu, ekki síst í ljósi þess að mörk ríkisvalds og stórfyrirtækja eru óljósari en fyrr. Á grundvelli þessarar niðurstöðu leggur Herdís fram tillögur um úrræði í því skyni að tryggja sjálfstæði fjölmiðla.