greece-cartoonÁ þessum degi, hinn 4. júlí 1776 var sjálfstæðisyfirlýsing Bandaríkjanna undirrituð. Hún markaði þáttaskil í baráttunni fyrir almennum mannréttindum þar sem því var afdráttarlaust lýst yfir að allir menn væru fæddir jafnir. Þessi algilda mannréttindayfirlýsing er grundvöllur þeirrar stjórnskipunar sem byggir á frelsi og sjálfsákvörðunarrétti fólksins.

Markmiðið með sjálfstæðisyfirlýsingunni 1776 var að slíta hin pólitísku tengsl nýlendnana í Norður-Ameríku við bresku krúnuna sem var hvorki réttlátt né lýðræðislegt stjórnvald.

Fimmtíu árum síðar sagði Jefferson, aðalhöfundur yfirlýsingarinnar, að menn yrðu að brjóta af sér hlekki fáfræði (forheimskunar) enda byggir lýðræðið á skoðanafrelsi og upplýstum ákvörðunum. Jefferson sagði að fólki væri almennt orðið ljóst að meirihluti mannkyns væri ekki fæddur með hnakka á bakinu eða að fámennur forréttindahópur væri af Guðs náð íklæddur stígvélum með sporum með lögmæta ásetu á hnakknum til að stjórna hestinum.

Þessi orð hafa verið rifjuð upp nýlega í ljósi vaxandi ójöfnuðar sem hefur innleitt nýja aristókrasíu (einokun stórfyrirtækja). Fólk er ekki fætt í hlekkjum. Gríska þjóðin stendur frammi fyrir þeirri spurningu á morgun hvort hún eigi að brjóta af sér hlekki skuldafjötra – og þá má hafa í huga orð Roberts Schumans, eins af stofnendum Evrópuráðsins og kola- og stálbandalagsins, forvera Evrópubandalagsins, manns sem skildi út á hvað evrópsk samvinna ætti að ganga, ekki út á „hernaðarbandalag og ekki aðeins út á efnahagslegu einingu heldur fyrst og fremst út á hið siðmenntaða bandalag í víðtækasta skilningi þess orðs.”

Þess má geta hér að forysta Evrópuráðsins hefur lýst því yfir að þjóðaratkvæðagreiðslan í Grikklandi sé ekki í samræmi við alþjóðleg viðmið sem gera kröfu um boðað sé til slíkrar atkvæðagreiðslu með tveggja vikna fyrirvara. Boðað var til atkvæðagreiðslunnar um hvort ganga ætti að kröfum kröfuhafa s.l. laugardag og ekki er ljóst hverjar verða afleiðingarnar ef Grikkir segja “nei” við ofangreindu og hvort það þýði að þeir fari út úr evrópska myntbandalaginu og taki upp eigin mynt. Þá eru stjórnvöld gagnrýnd fyrir að hafa spurningarnar sem lagðar eru fyrir þjóðina óskýrar. (Sjá hér:http://www.ekathimerini.com/198779/article/ekathimerini/news/council-of-europe-conditions-of-greek-referendum-fall-short-of-international-standards).

Hér  er grein um aukið vald viðskiptablokka og áhrif þeirra á lýðræði og mannréttindi úr greinaflokki um togstreitu markaðar og réttarríkis sem ég birti í Morgunblaðinu í janúar og febrúar 2006.