oliver morice

 

Yfirdeild Mannréttindadómstóls Evrópu komst að þeirri niðurstöðu 23. apríl s.l. að frönsk stjórnvöld hefðu brotið tjáningarfrelsisákvæði Mannréttindasáttmála Evrópu (10. gr) og ákvæðið um réttinn til réttlátrar málsmeðferðar (6. gr.) í máli Morice gegn Frakklandi.

Málið Morice gegn Frakklandi laut að sakfellingu lögmannsins, Oliver Morice, sem ákærður var fyrir meiðyrði vegna ummæla í grein í Le Monde í garð dómara sem voru að rannsaka lát dómarans, Bernhard Borrel. Lík Borrel fannst í nálægð við borgina Djibouti árið 1995 og var það að hluta til brunnið. Lögreglurannsókn leiddi til þess að litið var á dauða dómarans sem sjálfsmorð. Hann hefði sjálfur borið eld að líkama sínum. Ekkja hans, Elisabet Borrel, vefengdi niðurstöðuna og taldi að hann hefði verið myrtur. Málið var opnað aftur og dómarar hófu að rannsaka málið á nýjan leik. Lögmaður ekkjunnar vefengdi hlutleysi rannsóknardómaranna í blaðagreininni í Le Monde eftir að áfrýjunardómstóll í París hafði tekið málið úr höndum þeirra, sem höfðu verið skipaðir til að rannsaka málið. Dómararnir kvörtuðu undan ærumeiðingum og í  kjölfarið var gefin út ákæra á hendur lögmanninum og hann síðan fundinn sekur um ærumeiðingar.

Lögmaðurinn taldi að  brotið hefði verið á rétti hans til réttlátrar málsmeðferðar við meðferð málsins fyrir dómi í Frakklandi, þar sem einn dómaranna hefði þegar lýst yfir stuðningi við dómarann, sem lögmaðurinn gagnrýndi. Hann taldi jafnframt að tjáningarfrelsi sitt hefði verið skert með ólögmætum hætti. Deild Mannréttindadómstóls Evrópu komst einróma að þeirri niðurstöðu í júlí 2013 að réttur lögmannsins til réttlátrar málsmeðferðar hefði verið brotinn en  frönsk stjórnvöld hefðu hins vegar ekki brotið á rétti hans til tjáningar. Ummæli lögmannsins í garð dómaranna í greininni í Le Monde hefðu verið móðgandi og til þess fallin að draga úr tiltrú almennings á dómskerfinu. Frönsk stjórnvöld hefðu því ekki farið á skjön við 10. grein Mannréttindasáttmála Evrópu með því að sakfella lögmanninn fyrir ærumeiðingar.

Ástæða þótti til að visa málinu til yfirdeildar dómstólsins sem nú hefur komist að þeirri niðurstöðu að þær skoðanir, sem lögmaðurinn, Morice, birti í greininni hafi verið reistar á nægum rökum. Hann hafi ekki farið yfir leyfileg mörk tjáningarfrelsis þar sem mikilvægir almannahagsmunir hefðu verið í húfi, þ.e. spurning um það hvernig réttarkerfið virkaði. Frönsk stjórnvöld hafi þar með brotið á rétti lögmannsins til tjáningar með því að finna hann sekan um ærumeiðingar með ummælum sínum.

Yfirdeildin kvað þó lögmönnum ekki veitt sama svigrúm og blaðamönnum til tjáningar um þessi efni þar sem þeir stæðu ekki utan réttarkerfisins eins og blaðamenn í þeim gagngera tilgangi að upplýsa almenning. Þvert á móti  væru lögmenn hluti af réttarkerfinu sem aðilar að dómsmálum og verjendur.